Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı’nın hak arama mücadelesinde en önemli dönüm noktası olan 29 Ocak’lar, 29 Ocak 2019 Çarşamba akşamı Gümülcine’de anıldı.
Yunanistan Batı Trakya’da isimlerinde ‘Türk’ kelimesi bulunan dernekler hakkında verilen kapatılma kararı ve Türk azınlığa yapılan baskı ve ayırımları protesto etmek amacıyla Türk azınlığın 1988 yılında gerçekleştirdiği direnişin ve iki yıl ardından Batı Trakya’da Türklerin mal varlıklarını hedef alan saldırılarla ilgili Gümülcine’de anma etkinliği düzenlendi.
Bu yıl 32. düzenlenen anma etkinliğinde konuşmacı olarak Türkiye’den İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Turan Gökçe, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nden Uzman Tarihçi Özer Hatip ve Türk Azınlığı’ndan BTAYTD Başkanı Hüseyin Baltacı ve BAKEŞ Genel Müdürü Dr. Pervin Hayrullah yer aldı.
Etkinliğe; Batı Trakya Türk Azınlığı Danışma Kurulu Başkanı ve Gümülcine Seçilmiş Müftüsü İbrahim Şerif olmak üzere, Türkiye’nin Gümülcine Başkonsolosu Murat Ömeroğlu, İskeçe Milletvekili Burhan Baran, İskeçe Seçilmiş Müftüsü Ahmet Mete, Doğu Makedonya Trakya Eyalet Başkan Yardımcısı Ahmet İbram, Eyalet Meclis Üyeleri Tarkan Multaza ve Cihan İmamoğlu, DEB Partisi Genel Başkanı Çiğdem Asafoğlu, Yassıköy Belediye Başkanı Önder Mümin, Mustafçova Belediye Başkanı Rıdvan Deli Hüseyin, Kozlukebir Belediye Başkanı Rıdvan Ahmet, Batı Trakya Türk Öğretmenler Birliği Başkanı Aydın Ahmet, BAKEŞ Genel Başkanı Hüseyin Bostancı, BAKEŞ Genel Müdürü Pervin Hayrullah, Gümülcine Türk Gençler Birliği Başkanı Sedat Hasan, BİHLİMDER Başkanı Mehmet Emin, Güney Meriç Eğitim Kültür Derneği Başkanı Bekir Mustafaoğlu, Batı Trakya Camileri Din Görevlileri Derneği Başkanı Sadık Sadık, diğer kurum, kuruluş temsilcileri ve soydaşlar katıldı.
“AZINLIĞIMIZIN KEMİĞİNE DAYANAN BIÇAK MİSALİ 29 OCAK OLAYLARI YAŞANDI”
Etkinlik o dönemi anlatan bir sinevizyon gösterisiyle başladı. Etkinliğin sunuculuğunu GTGB Yönetim Kurulu üyesi Seher Mehmetali yaptı. Etkinliğin açılış konuşmasını Batı Trakya Türk Azınlığı Danışma Kurulu Başkanı ve Gümülcine Seçilmiş Müftüsü İbrahim Şerif yaptı. 1967 yılı Cunta dönemi sonrası bu günlere nasıl gelindiğini anlatan Şerif, 1970’li yıllara gelindiğinde Türk Azınlığın getto hayatı yaşadığını, Azınlığın bir çok haklardan mahrum kaldığını ifade etti. Bu yıllardan sonra Azınlığın çilesinin her geçen gün arttığını ve özellikle eğitim alanında ciddi sıkıntılar yaşandığını ifade eden Şerif, bir sonraki yıllarda bazı Azınlık derneklerinin kapatıldığını dile getirdi. Yaşanan bu olaylar ve baskılar neticesinde 29 Ocaklara gelindiğini kaydeden Şerif, “Azınlığımızın kemiğine dayanan bıçak misali 29 ocak olayları yaşandı” ifadelerini kullandı.
“1988 TARİHİNDEN BATI TRAKYA TÜRKLERİNİN GURUR DUYMASI GEREKİR”
Daha sonra gazeteci Hülya Emin’in moderatörlüğünü yaptığı o günün anlam ve önemini belirten iki oturumdan oluşan katılımcılar tarafından sunumlar gerçekleştirildi. İlk oturumda İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nden Uzman Tarihçi Özer Hatip söz aldı. Batı Trakya Türkleri tarihinde kitlesel hareketlerin 1878 yılında başladığını söyleyen Hatip, 1980’li yıllara gelindiğinde özellikle eğitim sorunu ve etnik kimliğinin inkarı Azınlığın en can sıkıcı noktası olduğunu vurguladı. 1988 tarihinden Batı Trakya Türklerinin gurur duyması gereken bir tarih olduğunun altını çizen Hatip, “Batı Trakya Türk toplumu köklü ve siyasi bir tarihe sahiptir. Azınlık hiç bir zaman demokratik tahammüllerin dışına çıkmamıştır. Azınlık son derece demokratik bir mücadele vermiştir. Gelinen nokta Azınlığın ötekileştirilmesinden ortaya çıkmıştır” diye konuştu.
“BELKİ DÖNEM DEĞİŞTİ, AMA BASKILAR HALA DEVAM EDİYOR”
Daha sonra BTAYTD Başkanı Hüseyin Baltacı söz aldı. O tarihlerde yaşadıkları anlardan örnekler veren Baltacı, “29 Ocak Azınlığımız için bir dönüm noktasıdır. Belki dönem değişti, ama baskılar hala devam ediyor. 29 Ocak olayları bu aşkımızı ve bu mücadele azmimizi bugüne kadar canlı tuttu, bugün de canlı tutmaya devam ediyor” görüşlerine yer verdi.
“29 OCAK GERÇEKLİĞİ AZINLIĞA BİLİMSEL VERİ VE GERÇEKLİĞİYLE AKTARILMALIDIR”
BAKEŞ Genel Müdürü Pervin Hayrullah yaptığı konuşmasında, “29 Ocak olayları öncesi Rodop ilinde Yaka tarlalarının istimlak edilmesi ve özellikle Gümülcine Türk Gençler Birliği, İskeçe Türk Birliği ve Batı Trakya Türk Öğretmenler Birliği’nin kapatılması 29 Ocakların başlangıcıdır. Bu kimliğimize vurulan önemli bir darbedir” ifadelerine yer verdi. Hayrullah konuşmasının devamında, 29 Ocak olaylarının uluslararası basında ne şekilde yer aldığını, alıntılar yaparak aktardı ve özellikle Azınlığın bu yaşanan olaylara bakış açısını değerlendirdi. Son olarak Hayrullah, Hayrullah: “29 Ocak gerçekliği Azınlığa bilimsel veri ve gerçekliğiyle aktarılmalıdır” ifadelerini kullandı.
“BU TARİH BATI TRAKYA TÜRKLÜĞÜ AÇISINDAN BIÇAĞIN KEMİĞE DAYANDIĞI GÜNDÜR”
Oturumun ikinci bölümünde İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Turan Gökçe söz alarak günün anlam ve önemini belirten bir konuşma yaptı. “29 Ocak Batı Trakya Türklüğü’nün direniş günüdür varlık mücadelesi günüdür” diyen Gökçe sözlerine şöyle devam etti: Bu tarih Batı Trakya Türklüğü açısından bıçağın kemiğe dayandığı gündür. 29 Ocak sadece yaşanan bir vaka değil bir direniş değil aynı zamanda bir ruhtur. Batı Trakya Türkü bu ruhuyla bir bakıma gelecekteki varlığını garanti altına almış oldu. Dün olduğu gibi bugün de yarın da aynı ruhla bu topraklarda tutunacak ve yaşayacaktır. Kendi kimliğiyle kendi değerleriyle bu varlığını devam ettirecektir. 29 Ocaklarda da bu ruh ortaya konuldu. 1988’de yaşananlar 1990’da maruz kalınan şiddet olaylarına karşı koyulan tavırlarıyla birlikte 29 Ocak ruhunu perçinlediler. Bu bakımdan 29 Ocakların 32. yıldönümünü idrak ediyoruz. Burada bir tarih şuurundan bahsetmek gerekir. Burada Batı Trakya Türklerinin tarihinin daha iyi anlaşılabilmesi çok önemlidir.Batı Trakya Türklerinin tarihinden söz ederken de ben ‘Kadim’ kavramını kullanıyorum. Bu tarih içerisinde bir verimlilikten çeşitlilikten ve zenginlikten bahsediyoruz. Burada ortaya konulan bir medeniyetten söz ediyoruz. Dolayısıyla Batı Trakya Türkleri 29 Ocakla birlikte bu topraklarda varlığını ve her türlü mücadeleye girebileceğinin kararlılığını ortaya koymuştur. Buda derin tarih ile ilgilidir.Biz 4. yüzyıldan itibaren bu topraklarda var olan Türk toplulukları nihayet bugün bizim temellerimizi teşkil eder. Biz bugün bu topraklarda, bu medeniyetin birer temsilcileriyiz.”
“29 OCAKLARIN RUHUNU KAYBETMEMEK AKSİNE YAŞAMAK GEREKİR”
Etkinlikte son olarak İskeçe Seçilmiş Müftüsü Ahmet söz aldı. Mete konuşmasında, “29 Ocakların ruhunu kaybetmemek aksine yaşamak gerekir. Rabbim inşallah bizlere devletimizle beraber gönül birliği nasip eylesin. İnşallah bizlere bir daha 29 Ocaklar yaşatmasın ama o ruhu yaşayanlar yaşasın” ifadelerine yer verdi.
Etkinlik, konuk katılımcılara plaket takdimi ile sona erdi.
YÜZLERCE İŞYERİ YAĞMALANMIŞTI
Batı Trakya’da Türklere yapılan baskıların dayanılmaz hale gelmesinden sonra Türkler 29 Ocak 1988’de yürüyüş yaparak hak arama mücadelesine etkin bir şekilde başladılar. Polis yürüyüşe izin vermedi. Gümülcine girişlerinde bir dizi olaylar meydana geldi.
Bu tepkilerin ikinci yıl dönümü olan 29 Ocak 1990’da aşırı milliyetçi gruplar polislerin gözleri önünde Türklere ait iş yerlerine saldırdılar ve 500 civarında dükkan tahrip edilip yağmalandı.
Olaylar sırasında aralarında merhumİskeçe Müftüsü Mehmet Emin Aga ile dönemin bağımsız milletvekili Ahmet Faikoğlu’nun da aralarında bulunduğu çok sayıda Türk darp edilmişti.
